Phishing, ransomware, fałszywe mandaty za wycieraczką i SMS-y od „dziecka z nowego numeru” – tak w skrócie wygląda polska rzeczywistość i cyberbezpieczeństwo w 2024 roku. Najnowszy raport CERT Polska nie pozostawia złudzeń: ataków jest więcej, są bardziej pomysłowe i coraz trudniejsze do wykrycia. Jeśli korzystasz z rozwiązań chmurowych – do hostowania aplikacji, backupów, przetwarzania danych czy budowy środowisk dev i prod – warto wiedzieć, co się dzieje na froncie cyfrowego bezpieczeństwa i jak przygotować się na ewentualne zagrożenia. Przejdźmy do konkretów.
Phishing i smishing: stare metody, nowe sztuczki
Phishing wciąż jest najczęstszym typem ataku cyfrowego w Polsce – odpowiada za ponad połowę incydentów zgłoszonych do CERT Polska w 2023 roku. Ale to już nie tylko klasyczne maile z fakturą do opłacenia. Przestępcy przerzucają się na nowe kanały – jak SMS-y czy wiadomości z kodem QR, a nawet kampanie podszywające się pod kancelarie prawne. Cyberbezpieczeństwo staje się dzisiaj priorytetem.
Popularnym trikiem był np. SMS od „dziecka”, które rzekomo zgubiło telefon i prosi o przelew na nowy numer. Inne wiadomości kierowały na fałszywe panele logowania albo zawierały załączniki z malwarem. Nowością były też e-maile straszące naruszeniem praw autorskich, z rzekomymi dokumentami prawnymi – oczywiście zainfekowanymi.
Cyberbezpieczeństwo, czli jak mogą zareagować organizacje?
- Regularnie edukować pracowników.
- Stosować zaawansowane filtry pocztowe ze skanowaniem linków i załączników.
- Wewnętrznie komunikować wzorce podejrzanych wiadomości – nawet jeśli czasem będzie to fałszywy alarm.
Ransomware: mniej, ale bardziej szkodliwie
Według raportu liczba ataków ransomware nieznacznie spadła, ale ich jakość – wzrosła. Ataki są bardziej celowane, lepiej zaplanowane i często rozciągnięte w czasie. Cyberprzestępcy potrafią przez tygodnie utrzymywać dostęp do infrastruktury, zanim wyprowadzą ostateczny cios. Często zaczyna się od wykradzionych danych logowania (np. przez malware typu stealer) i braku MFA. Potem dochodzi do szyfrowania plików i kradzieży danych – tzw. double extortion, czyli: albo zapłacisz, albo dane wypłyną.
Wnioski dla użytkowników chmury:
- Backupy muszą być odizolowane od środowisk produkcyjnych (np. immutable storage).
- Testy odtwarzania backupów powinny być obowiązkowe, nie „opcjonalne”.
- Segmentacja uprawnień i systemów w środowiskach chmurowych znacząco ogranicza pole rażenia ataku.
Krytyczne podatności: największy wróg to brak aktualizacji
CERT Polska alarmuje, że jednym z głównych powodów skutecznych ataków były… niezałatane systemy. Przykłady z 2023 i początku 2024 pokazują, że czas między odkryciem luki a jej wykorzystaniem może wynosić zaledwie kilka dni. Tysiące firm w Polsce otrzymało powiadomienia o podatnych urządzeniach – wiele z nich nie miało pojęcia, że są narażone. W dodatku cyberprzestępcy korzystają z legalnych narzędzi zdalnego dostępu (np. AnyDesk), co utrudnia wykrycie ataku.
Jak reagować w środowiskach chmurowych?
- Monitorować CVE we własnych maszynach i kontenerach.
- Wdrażać automatyczne aktualizacje i narzędzia typu configuration compliance.
- Współpracować z dostawcą chmurowym, który sam dba o aktualizację swojej infrastruktury (sieć, load balancery, firmware itp.).
Sprawdź, czy Twoja infrastruktura jest naprawdę bezpieczna. Wykonaj skan podatności środowiska.
Ataki w realu: phishing wychodzi na ulice
W 2023 roku pojawiły się ataki, które łączyły świat fizyczny i cyfrowy. Przykład? Kartki łudząco podobne do mandatów za wycieraczką samochodu – z kodem QR prowadzącym do fałszywej bramki płatności. Inny scenariusz: strona z fałszywym CAPTCHA, która lokalnie uruchamia szkodliwy kod. To wyraźny sygnał, że granice między światem offline i online zacierają się. A to oznacza, że również komunikacja bezpieczeństwa musi się zmienić.
Jak utrzymać cyberbezpieczeństwo w realu?
- Komunikaty powinny być zrozumiałe i graficzne – nie każdy czyta checklisty.
- Warto jasno określać wzorce firmowej komunikacji (np. format SMS-a, adresy e-mail, domeny).
- Systemy typu mObywatel – Bezpiecznie w sieci to dobry kierunek do wdrożenia, także wewnętrznie.
Jak chmura pomaga chronić przed cyberzagrożeniami?
Rozwiązania chmurowe oferują realną przewagę w walce z cyberzagrożeniami – pod warunkiem, że są dobrze zaprojektowane. Co daje chmura?
– Izolacja zasobów i środowisk: np. oddzielenie dev/staging od produkcji.
– Backupy typu immutable: czyli takie, których nie da się nadpisać – nawet przez ransomware.
– Monitoring i automatyczne reakcje: alerty z poziomu platformy, integracja z SIEM/XDR.
– Zarządzanie uprawnieniami i MFA: zgodne z zasadą „zero trust”.
– Wbudowane zabezpieczenia warstwy sieciowej i sprzętowej: które leżą po stronie dostawcy.
W skrócie: chmura nie tylko pozwala działać szybciej i sprawniej, ale też bezpieczniej – pod warunkiem, że wiemy, jak z niej korzystać.
STANDARDY BEZPIECZEŃSTWA OKTAWAVE >
Ostatnie wpisy
Może zainteresują Cię także…
